Sectorrapport Branches in Zicht schetst ontwikkelingen en verwachtingen
Uit het in juni verschenen SRA-Sectorrapport ‘Branches in Zicht 2017’ blijkt dat de omzet van het Nederlandse mkb opnieuw groeit, maar dat de personeelskosten de winstgroei drukken. Per branche geeft het rapport de verwachtingen voor 2017. We zetten de highlights uit het rapport voor u op een rij.
Over ‘Branches in Zicht 2017’
Het rapport ‘Branches in Zicht 2017’ is gebaseerd op data van 130.000 jaarrekeningen, en is tot stand gekomen dankzij 370 SRA-accountantskantoren die samen 55% van het Nederlandse mkb als klant hebben. Daarmee geeft het rapport een goed en actueel inzicht in de financiële trends en ontwikkelingen in het mkb in 2016. Per saldo is het mkb goed uit de crisis gekomen. Bedrijven zijn financieel gezonder, zagen de omzet toenemen en investeerden in groei. Toch bleef de winstgroei achter bij de omzetgroei. Dit komt vooral door de gestegen personeelskosten.
In de lift
Voor dit jaar rekent het Centraal Plan Bureau (CPB) op een groei van 2,1% en voor volgend jaar op 1,8%. Vooral export en consumptie zullen de groei een impuls geven. Ook de vooruitzichten voor 2018 tot en met 2012 zijn gunstig. Het CPB verwacht dat de economie dan jaarlijks met gemiddeld 1,7% zal groeien.
De highlights per sector
Het rapport laat de verwachtingen van alle branches zien. Hieronder geven we de highlights per branche weer, zodat u snel op de hoogte bent!
Industrie: durft te investeren
De Nederlandse industrie draait op volle toeren. Dat heeft de branche vooral te danken aan de export, die het nu erg goed doet. Maar ook ontwikkelingen als verduurzaming en digitalisering bieden de sector mogelijkheden. Aan de andere kant neemt de concurrentie toe. Ook het gebrek aan technische talenten en protectionisme op buitenlandse markten kunnen een bedreiging voor de sector vormen. De branche zal zich daarom moeten richten op innovatie, ontwikkeling en meer samenwerking.
In 2016 liet de industrie opnieuw groei zien – de brutomarge nam toe met 5% – maar dit was minder dan in 2015. Bovendien was de groei minder dan het landelijk gemiddelde en ook de omzetgroei bleef achter bij het mkb-gemiddelde.
De industrie ging meer schulden aan om te investeren. De langlopende schulden stegen met 8,6% en de kortlopende schulden met 5,3%. Deze bovengemiddelde groei wijst op geplande investeringen.
Bouw: winsttoename bovengemiddeld
Mede dankzij de opleving van de huizenmarkt was 2016 een goed jaar voor de bouwsector. De historisch lage hypotheekrente zorgde voor een flinke stijging van het aantal transacties op de woningmarkt. Behalve nieuwbouw zorgde ook de grotere vraag naar verbouw- en herstelwerkzaamheden voor een impuls.
De netto-omzet in de branche nam in 2016 met 11% toe. De bouw deed het daarmee flink beter dan het mkb-gemiddelde (+7,4%). De meeste bedrijven in de bouw staan er financieel een stuk beter voor dan een paar jaar geleden. Wel valt de relatief sterke stijging van de personeelskosten in 2016 op. Dit kwam vooral door de hogere loonkosten.
Naar verwachting blijft de bouwsector ook in 2017 en 2018 nog groeien.
Het tekort aan gekwalificeerd personeel is een punt van zorg. Sommige bouwbedrijven kunnen het werk nu al niet meer aan.
Automotive: positief jaar
De verkoop van nieuwe auto’s daalde in 2016 aanzienlijk, vooral door de nieuwe bijtellingsregels. Aan de andere kant nam de verkoop van gebruikte auto’s juist toe. Per saldo was 2016 voor de branche daardoor toch positief. De toename van de netto-omzet lag zelfs boven het landelijk gemiddelde.
Het percentage autobedrijven met een hogere of stabiele winst is in 2016 afgenomen van 79% naar 49%. Ook de omzetontwikkeling bleef achter bij het landelijk gemiddelde.
De stijging van de bedrijfskosten (9%) was in de automotive sterker dan in het mkb als geheel. Vooral personeelskosten en verkoopkosten namen relatief sterk toe.
Milieu, veiligheid en fiscaliteit zijn onderwerpen die steeds meer invloed op de verdienmodellen in de sector krijgen. Ondernemers zullen nieuwe initiatieven moeten ontplooien, zoals klantenbinding, merkspecialisme en nieuwe samenwerkingsvormen.
Detailhandel: tweedeling winnaars en verliezers
De detailhandel groeide ten opzichte van het voorgaande jaar, omdat consumenten in 2016 weer meer geld gingen uitgeven. De groei van de netto-omzet verdubbelde bijna (6% in 2016, tegenover 3,2% in 2015). Wel bleef die groei iets achter bij het landelijk gemiddelde van ruim 7%.
Daarnaast liepen de personeelskosten op en stegen de verkoopkosten. Opvallend is dat de kortlopende schulden na twee jaar van krimp weer zijn toegenomen. De branche durft weer schulden aan te gaan om te investeren.
Gezien de positieve economische vooruitzichten zal de groei in de detailhandel dit jaar en in 2018 naar verwachting verder aantrekken. Toch profiteren niet alle retailers hiervan. Het is de grote uitdaging voor de branche om op de juiste manier in te spelen op de veranderende consumentenvraag, de opkomst van online winkelen en de sterk toenemende concurrentie. Lang niet elke retailer lukt dit, reden waarom de tweedeling tussen ondernemers in de sector verder zal toenemen.
Logistiek: wegvervoer profiteert
In 2016 nam het goederenvervoer toe met 4%. Naar verwachting zal de vraag in 2017 ook toenemen, zij het iets minder dan in 2016. Daar zal vooral het wegvervoer van profiteren.
Toch houdt de druk op de tarieven in de branche aan en zullen de kosten in de branche waarschijnlijk verder stijgen. Steeds meer logistieke bedrijven zagen de winst dalen, en ook het gemiddelde resultaat voor belasting nam in 2016 sterk af: van 32,6% naar 6,3%.
Bovendien wordt de transportketen steeds complexer. Ondernemers in de logistiek zullen daarom meer moeten innoveren, efficiënter moeten samenwerken en betere afspraken moeten maken.
Horeca: verbetert solvabiliteit
De horecasector groeit al een aantal jaar, in lijn met het herstel van de economie en de koopkracht. Ook het toenemende aantal toeristen draagt hieraan bij. In 2016 steeg de netto-omzet in de branche met 8%. Naar verwachting zal de omzet in de horeca ook in 2017 weer stijgen, hoewel de groei waarschijnlijk wel iets zal afvlakken.
Opvallend is dat de solvabiliteit in de sector sterk is verbeterd. Waar deze in 2015 nog verslechterde, kwam nu een plus van 13% uit de bus. Het eigen vermogen steeg met ruim 16%, terwijl de langlopende schulden werden teruggeschroefd.
De verschillen tussen de grote steden, aantrekkelijke winkelsteden en toeristische trekpleisters en de overige horecagebieden nemen wel steeds verder toe. Daarnaast blijft het aantrekken en behouden van vakkundig personeel een belangrijke uitdaging in de branche.
Medische zorg: omzet- en winstgroei
Al jaren laat de zorgsector een omzetgroei zien, zo ook in 2016. Een groot deel van de ondernemers ging er in 2016 op vooruit. Vooral medische en tandheelkundige praktijken hebben een goed jaar achter de rug. Paramedische praktijken hadden juist te maken met tegenvallende winstcijfers.
Doordat zorgverzekeraars scherper zijn gaan inkopen, zijn de tarieven de laatste jaren nauwelijks gestegen. Vooral kleinere praktijken hebben daar last van.
Vanwege de toenemende vraag als gevolg van vergrijzing, bevolkingsgroei en technologische vooruitgang zal de zorg in omvang blijven toenemen. De branche zal hierdoor ingrijpend moeten veranderen. Steeds meer wordt de patiënt een zorgconsument, terwijl de arts als coach gaat functioneren. Andere belangrijke ontwikkelingen zijn een herverdeling van zorgtaken en samenwerking tussen zorgaanbieders.
Specialistische zakelijke diensten: meer vraag
De vraag naar zakelijke diensten nam in 2016 toe. En ook in 2017 zal deze sector naar verwachting een groei laten zien. Toch moeten bedrijven in deze branche zich blijven vernieuwen. De tarieven staan nog altijd onder druk door concurrentie met buitenlandse aanbieders en doordat steeds meer branchevreemde bedrijven hun dienstenaanbod uitbreiden.
Voor de branche als geheel nam de netto-omzet in 2016 toe (14% versus 5% in 2015). Wel zijn er grote verschillen. Ingenieurs en architecten profiteerden van de positieve ontwikkelingen in de bouw en op de woningmarkt. Juridisch adviseurs daarentegen zullen kritisch moeten kijken naar hun bedrijfs- en verdienmodellen. Dankzij de digitalisering kunnen klanten steeds meer zelf. Juristen zullen dan ook toegevoegde waarde moeten leveren en investeren in maatwerk, specialisatie en innovatie.
Benieuwd naar het volledige rapport?
Download dan hier het Sectorrapport ‘Branches in Zicht 2017’!
